“Thập nhân cửu trĩ” – phổ biến là vậy nhưng thực tế rất nhiều người bệnh lại luôn âm thầm chịu đựng căn bệnh “khó nói” này. Bạn cần hiểu rõ các nguyên nhân, triệu chứng của bệnh trĩ và tìm ra cách chữa bệnh trĩ hiệu quả. Bạn sẽ nhận ra rằng chữa bệnh trĩ hiện đại không “kinh khủng” như trong tưởng tượng.
Bệnh trĩ là gì?
Theo đông y, nguyên nhân các búi trĩ hình thành là do khí huyết ứ trệ. Theo cơ chế vận động, máu sẽ đi từ tim theo động mạch đến nuôi các vùng mô hậu môn sau đó tiếp tục đi từ tĩnh mạch trở về. Nhưng khí huyết ứ trệ tạo thành máu ở vùng hậu môn theo tĩnh mạch về không hết sẽ dồn tích lại dần dần làm cho tĩnh mạch căng phồng lên và mỏng đi (khi đi đại tiện, phân sẽ cọ sát vào tĩnh mạch làm vỡ tĩnh mạch gây nên hiện tượng đi ngoài ra máu), và khiến cho các tĩnh mạch sa xuống tạo thành búi trĩ.
Tình trạng gia tăng áp lực như rặn đi cầu, kèm ứ máu liên tục sẽ dẫn đến phình giãn và tạo các búi trĩ trong lòng ống hậu môn. Đồng thời khi lớn tuổi, các cấu trúc mô liên kết nâng đỡ ngày càng suy yếu, các búi trĩ tụt dần ra khỏi lỗ hậu môn dẫn đến trĩ nội sa (sa ra ngoài).
Phân loại bệnh trĩ
Như chuyên gia phân tích, trĩ chủ yếu có 2 loại, bao gồm trĩ nội và trĩ ngoại.
- Trĩ ngoại: Khi búi trĩ xuất phát phía dưới đường hậu môn-trực tràng, được gọi là trĩ ngoại. Lúc này búi trĩ có thể bị đẩy ra ngoài mỗi khi đi tiểu.
- Trĩ nội: Nếu búi trĩ xuất phát phía trên đường hậu môn-trực tràng thì được gọi là trĩ nội, và búi trĩ được bao phủ bởi niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp
Để phân độ bệnh trĩ, ta dựa vào sự tiến triển của búi trĩ còn nằm bên trong hay đã sa ra khỏi hậu môn.
- Trĩ độ 1: búi trĩ vẫn nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.
- Trĩ độ 2: lúc bình thường trĩ sẽ nằm gọn trong ống hậu môn, khi rặn đi cầu búi trĩ bắt đầu thập thò hay lòi ít ra ngoài, sau đi khi cầu búi trĩ sẽ lọt vào trong
- Trĩ độ 3: mỗi lần đi cầu hoặc đi lại nhiều, hay khi làm việc nặng thì búi trĩ lại sa ra ngoài. Lúc này phải nằm nghỉ ngơi một lúc búi trĩ mới có thể tụt vào hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào.
- Trĩ độ 4: búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn và cần phải loại bỏ.
4 cấp độ của bệnh trĩ
Yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ
Táo bón hoặc tiêu chảy chính là nguyên nhân làm tăng tần suất bệnh trĩ, rặn càng làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch gây căng giãn và ứ máu.
Chế độ ăn không đảm bảo chất xơ hoặc thừa cân và béo phì, làm gia tăng tần suất bệnh.
Những người thường xuyên lao động nặng như khuân vác, vận động viên cử tạ,…có thể bị gia tăng áp lực ở bụng. Hay những người đứng lâu, ngồi nhiều như thư ký, nhân viên bán hàng làm gia tăng áp lực ở ổ bụng gây cản trở sự hồi lưu máu về tim đưa đến giãn tĩnh mạch hậu môn.
Các tĩnh mạch xung quanh hậu môn có xu hướng phồng lên hoặc sung huyết. Búi trĩ có thể phát triển do áp lực gia tăng ở phần bên dưới trực tràng.
Bệnh trĩ có thể gia tăng theo tuổi vì ở người già, cấu trúc mô nâng đỡ các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn bị trở nên lỏng lẻo và nhão dần.
Triệu chứng của bệnh trĩ
Chảy máu không kèm đau trong quá trình đi tiêu. Ban đầu bạn có thể thấy một lượng máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất đối với căn bệnh này. Về sau khi rặn nhiều thì máu chảy thành giọt hay thành tia thậm chí nặng hơn là khi ngồi xổm cũng chảy máu.
Ngứa ở vùng hậu môn do dịch nhầy từ sự bài tiết của niêm mạc ống hậu môn.
Đau hoặc khó chịu ở vùng hậu môn, sưng vùng quanh hậu môn.
Xuất hiện một khối nhô lên gần hậu môn, rát hoặc đau.
Triệu chứng trĩ thường phụ thuộc vào vị trí:
- Trĩ ngoại gây khó chịu nhất, bởi vì vùng da vùng hậu môn bị kích thích và bị loét. Nếu cục máu đông hình thành trong búi trĩ ngoại, cơn đau có thể xuất hiện một cách đột ngột và nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể cảm thấy hoặc rõ hơn là nhìn thấy một khối nhô lên quanh hậu môn gây ngứa và rát.
- Trĩ nội thường không gây đau, ngay cả khi chúng chảy máu. Người bệnh sẽ nhìn thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt vào bồn cầu. Trong lúc rặn đi cầu, phân khi đi ngang cọ xát hậu môn có thể làm trầy xước bề mặt búi trĩ và làm chảy máu. Trĩ nội cũng có thể bị sa ra ngoài hậu môn. Khi trĩ bị sa, nó có thể hấp thụ một lượng nhỏ chất nhầy và phân có thể gây kích thích gây ra ngứa, đau và rát.
Lúc này bạn cần nhanh chóng tìm cách chữa bệnh trĩ để ngăn chặn mối hiểm họa
Cách phòng ngừa bênh trĩ
Cách tốt nhất để có thể ngăn ngừa và cách chữa bệnh trĩ là giữ cho phân được mềm, để chúng dễ dàng đi qua lỗ hậu môn.Hãy làm theo các phương pháp sau:
Ăn thực phẩm chứa nhiều các chất xơ như trái cây, rau củ và ngũ cốc,…giúp làm mềm phân. Uống từ sáu đến tám ly nước mỗi ngày nếu không, các chất bổ sung có thể gây táo bón hoặc làm táo bón nặng hơn.
Lưu ý không rặn mạnh khi đi cầu vì khi cố gắng rặn sẽ tạo ra áp lực lớn hơn lên các tĩnh mạch ở trực tràng dưới làm búi trĩ càng ngày càng phình to
Tránh ngồi lâu đặc biệt là trên bồn cầu, có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn.
Một phương pháp hữu hiệu là tập thể dục đều đặn để không những giúp nâng cao sức khỏe mà còn là cách chữa bệnh trĩ hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh không nên tập những động tác nặng, những bài tập nhẹ nhàng kết hợp hít thở sâu như đi bộ, yoga, bơi lội,… sẽ giúp bạn chữa trị bệnh trĩ hiệu quả hơn.
Tập Yoga giúp ngăn ngừa bệnh trĩ
Lưu ý nếu mặc quần quá chặt sẽ tạo ra môi trường nóng ẩm nơi vùng hậu môn. Thêm vào đó, các búi trĩ khi bị cọ sát mỗi khi di chuyển sẽ khiến trĩ sưng, làm bạn đau hơn, bệnh trĩ cũng vì thế mà khó thuyên giảm. Do đó, hãy mặc áo quần thoáng mát để bệnh tình không nặng thêm.
Cách chữa bệnh trĩ
Chườm đá khu vực hậu môn
Đây là cách tự nhiên rất đơn giản cách chữa bệnh trĩ giúp giảm đau một cách hiệu quả. Đá lạnh như một biện pháp gây tê giúp giảm đau, rát và giảm khó chịu do bệnh trĩ.
Cách thực hiện: lấy một chiếc khăn bông sạch, cho đá vào bọc lại. Sau khi bảo đảm vệ sinh sạch sẽ cho vùng hậu môn, dùng bọc đá chườm xung quanh khu vực hậu môn sẽ khiến bạn dễ chịu ngay. Thực hiện đều đặn 3-4 lần/ngày, bạn sẽ thấy búi trĩ co lại dần dần và giúp cho việc điều trị bệnh trĩ tại nhà đạt kết quả tốt hơn.
Ngâm hậu môn trong nước ấm
Nước ấm không chỉ có tác dụng làm sạch mà còn giúp lưu thông khí huyết và giảm bớt khó chịu do bệnh trĩ gây ra
Cách thực hiện: lấy một chậu nước đủ ấm rồi dùng để ngâm hậu môn khoảng 20 phút. Thực hiện như vậy mỗi ngày rất tốt để chữa bệnh trĩ tại nhà hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả nhanh chóng.
Da số bệnh nhân nghĩ rằng có thể tự điều trị mà lại không cần đến chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, đừng quá tự tin vào khả năng tự chẩn đoán của chính bản thân. Chảy máu từ hậu môn trực tràng ngoài trĩ còn rất nhiều bệnh lý khác từ lành tính đến ác tính như ung thư đại trực tràng, ung thư ống hậu môn. Ngoài ra trĩ còn có thể là triệu chứng của các bệnh lý khác gây nên. Hãy áp dụng các biện pháp, cách chữa bệnh trĩ trên để bước đầu phòng chữa bệnh trĩ. Đồng thời, nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ nếu chảy máu đi kèm đau, chảy máu thường xuyên hay chảy máu nhiều. Cần đến bệnh viện ngay khi chảy máu nhiều từ hậu môn, chóng mặt, choáng váng hoặc ngất.
